Logica en wetmatigheden van de gezondheid XIX –
De activering van de celademhaling en de doorlichting van de cellen

In de vorige artikelen werd het belang van de actieve ontwikkeling van het denken, voelen en de wil met betrekking tot de activering van de zelf-genezende krachten aangetoond. Geen uiterlijke oefening, methodiek of een loutere omschakeling van de voeding kan de mens diepgaand genezen, het is veeleer de manier waarop hij zich zelf-actief doelen in het leven stelt en zijn hele gemoed op nieuwe niveaus activeert, opdat de levenskrachten productief ontwikkeld worden en er daadwerkelijk nieuwe perspectieven ontstaan. Niet een bepaalde oefening geneest de mens, maar zijn uiteenzetting met de oefening en de vastberadenheid tot nieuwe mogelijkheden leidt hem over de grenzen heen van het ziek-zijn en schenkt hem een betere gezondheid.

Bij de zo wijdverspreide kankerziekte is het buitengewoon nuttig, wanneer de beoefenaar vele yoga-oefeningen, de zogenaamde asana, beoefent en dit vooral in een ritmisch wisselspel tussen bewuste aanspanning, dynamiek en opnieuw rust en observatie die doelgericht aangehouden wordt. Net zoals het ademproces in een in- en uitademen door de longen glijdt, zo kan bij een yoga-oefening een verhoogde wisselverhouding van dynamische spankracht tot een doelgerichte bewuste observatie ontstaan. Beide fasen, de rustige bewustheid en de elastische wilsversterking vullen elkaar aan en leiden tot een dieper doorademen van het hele organisme.

Hoe gebeurt deze diepe ademhaling en doorvorming? Met behulp van een praktisch voorbeeld van een asana kan deze verhouding van rust en beweging duidelijk gedemonstreerd worden. De halve maan, anjaneyasana, is één van de klassieke yoga-oefeningen, die in alle levensfasen goed toegankelijk is. De beoefenaar begeeft zich in een kniestand met een been naar voren en zinkt diep met de heupen naar de grond. Het bovenlichaam blijft licht, de schouders en de nek blijven vrij van spanningen. Met een sierlijke beweging zwaait de beoefenaar de armen boven het hoofd naar omhoog en creëert de vorm van een halve maan. Een lichte spanning begeleidt de heupen, want de benen trekken zich samen, zodat het lichaam relatief dicht bij de grond blijft. Het rugwaarts buigen, dat in deze asana nu verder moet ontwikkeld worden, vereist de verschillende fasen van rustige observatie en doelgerichte, gecentreerde opbouw van spanning in de wervelkolom.

Hiervoor maakt de beoefenaar zich heel licht in het bovenlichaam, observeert de vrij stromende adem en stelt zich voor, waar en hoe hij tot een sterkere doorspanning in de wervelkolom moet komen. Hij begint nog niet met de actieve wilsinzet, maar hij observeert en blijft in een rustige volharding in de asana. Pas nadat hij het overzicht verkregen heeft en een nauwkeurige voorstelling van de volgende stap mentaal ontwikkeld heeft, begint hij met de wilsmatige omzetting en activeert ten slotte het rugwaarts buigen op een volgend, verruimd niveau. Op dit niveau aangekomen, blijft hij opnieuw in een rustige, wakkere contemplatie. Het bewustzijn is zodoende zeer actief, het lichaam blijft echter roerloos. Deze fasen van rust en activering kunnen meerdere keren herhaald worden. Zowel de dynamiek alsook de rust vullen elkaar aan in hun intensiteit. Hoe meer de rustfase met wakkere bewustheid bereikt wordt en de voorstelling van de volgende stap ontwikkeld wordt, hoe gemakkelijker ten slotte de volgende grensoverschrijdende uitbreiding kan bereikt worden. Daarom houdt de beoefenaar gedurende ongeveer 10-15 seconden in een ritmisch wisselspel de bewustheid bij een roerloze lichaamshouding aan en gaat uiteindelijk vanuit deze over naar een actieve dynamiek voor ongeveer vijf seconden, zodat hij een grensoverschrijdende activiteit verricht. In het geheel kan een oefening ongeveer één tot twee minuten in beslag nemen.

Deze vormen van de bewegingen kunnen bij de meest verschillende oefeningen van de yoga beoefend worden. Surya namaskara, de zonnegroet, is typisch voor een wisselspel tussen aanspanning en rustige, kort gehouden innerlijkheid. Ontspannen, lichte bewegingen wisselen met moeilijkere, gecentreerde, dynamische stappen. Op deze manier is er een ritmische, vormgevende, zeer actieve, zowel fysieke alsook psychische versterking voorhanden.

Het hele cellensysteem vereist om gezond te blijven een goede diepe ademhaling via de mitochondriën ¹⁾ In de mitochondriën wordt idealiter de zuurstof, die met de ingeademde lucht wordt opgenomen, voor de energieopwekking gebruikt. Dit proces vindt echter niet meer plaats bij de kankercel. Ze verkrijgt haar energie niet door middel van zuurstof, maar door gisting. alsook een manier van doorlichting.²⁾ De doorlichting van het cellensysteem kan worden voorgesteld in de zin van een structurerend en vormgevend werken van krachten, dat aan de cellen werkt.
De cellen hebben deze structurerende krachten even nodig als een plant het zonlicht . Zonder het instralende zonlicht zou een plant bij gunstige bodemomstandigheden tot een woekergroei neigen, waarbij de vorm, de structuur en grootteverhoudingen van de plant verloren gaan. Zonder vormgevend licht zou de cel eveneens haar vorm en structuur in het weefsel verliezen.

Door dit ritmisch oefenen, dat een hoge zelfactiviteit en bewustheid vereist, bevordert het individu een diepe doordringing van het gehele weefsel van het lichaam en transporteert hij in zekere zin – beeldend bekeken – het uiterlijke licht tot binnenin de cellen. Een vorm van lichtstofwisseling – metafysisch uitgedrukt – vindt door het ritmisch oefenen in het organisme plaats. Ter preventie alsook als therapeutische ondersteuning bij verschillende ziekten van het cellensysteem zou dit ritmisch oefenen een verbazingwekkende grote hulp kunnen bieden. De beoefenaar zou echter het wisselspel tussen het ontspannen en het aanspannen niet enkel als methodiek mogen beoefenen, hij zou veeleer de schoonheid en elegantie, die deze elegante mogelijkheid van de asana-praktijk biedt, als doel voor zijn leven moeten kiezen. Vanuit de rust ontwikkelt zich de beweging, zacht, gecentreerd, lichtvol en krachtig, en ze leidt opnieuw naar een grotere ontspanning en levendigheid in het organisme. Zowel het bloedvatenstelsel alsook het gehele spierstelsel ervaart een soort van levendige doordringende bewogenheid, die deze beide systemen opnieuw in een verjongende en regenererende conditie brengt.